Podstawowym prawem zarówno ojca, jak i matki wobec dziecka jest władza rodzicielska. Dotyczy ona praw i obowiązków związanych z opieką i wychowaniem. Jednak nie każdy rodzic ma władzę rodzicielską. Dotyczy ona pełnoletnich rodziców (o ile sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej) oraz kobiet, które ukończyły 16 lat i za zgodą sądu zawarły związek małżeński. Jeżeli więc jesteś mężczyzną lub niezamężną kobietą poniżej 18 roku życia – nie masz władzy rodzicielskiej nad swoim dzieckiem.

Czy i jakie prawa przysługują niepełnoletnim rodzicom?

Jeżeli nie masz jeszcze 18 lat masz też pewne prawa np:

1. Jeżeli masz skończone 16 lat i jesteś rodzicem, możesz zgłosić urodzenie swojego dziecka do Urzędu Stanu Cywilnego (jeżeli nie masz 16 lat, to do Urzędu Stanu Cywilnego zgłaszają rodzice lub opiekunowie niepełnoletniej matki).
2. Jeżeli jesteś matką, która skończyła 16 lat, możesz samodzielnie wybrać imię dla swojego dziecka zgłaszając się do Urzędu Stanu Cywilnego. Możesz to zrobić także jako ponad szesnastoletni ojciec – jednak jest to trudniejsze, bo aby móc to zrobić potrzebujesz orzeczenia sądu opiekuńczego, które potwierdza twoje ojcostwo.
3. Oboje rodzice mają prawo do kontaktu z dzieckiem.
4. Oboje rodzice mają prawo i obowiązek uczestniczenia w życiu swojego dziecka. Jeżeli nie mają 18 lat powinni uczestniczyć w sprawowaniu tzw. bieżącej pieczy (opieki związanej z codziennymi zadaniami rodzica) i w wychowaniu, tak aby jak tylko to będzie możliwe całkowicie przejąć obowiązki rodzicielskie.

Inne informacje dotyczące obowiązującego prawa

1. Ustalenie ojcostwa: jeżeli sąd nie uznał ojcostwa, to imię ojca podane w akcie urodzenia zależy od osoby, która zgłasza urodzenie dziecka w urzędzie. W akcie urodzenia nie wpisuje się „ojciec nieznany”, jeżeli więc osoba, która zgłosiła dziecko do urzędu nie poda imienia – wybierze je urzędnik.
2. Nazwisko dziecka zależy od tego, czy matka jest w związku małżeńskim i czy ojcostwo zostało uznane. Jeżeli: a/ matka nie jest w związku małżeńskim, a ojcostwo zostało uznane – dziecko może nosić nazwisko ojca lub matki; b/ matka jest w związku małżeńskim – dziecko może nosić nazwisko ojca (męża) lub matki; c/ matka nie jest w związku małżeńskim i ojcostwo nie zostało uznane – dziecko nosi nazwisko matki.
3. Sąd opiekuńczy może orzec przysposobienie (adopcję) dziecka mimo braku zgody rodziców, którzy nie mają ukończonych 18 lat, jeśli ich odmowa byłaby sprzeczna z dobrem dziecka.